Zoals je waarschijnlijk weet, ben ik dol op wol (he-he). Ik heb bolletjes in alle kleuren, diktes en structuren en deze collectie breidt zich nog telkens uit. Men noemt vaak alle bollen met garen wol, maar eigenlijk heet alleen garen wat gemaakt wordt van schapenvacht wol. Echte wol werkt veel fijner dan wol dat kunstmatig is gemaakt, bovendien is het vaak zachter en blijft het langer mooi. Het grote nadeel: wol is een dierlijk product. Nu ben ik al een tijdje soort van vegetariër (ik doe niet moeilijk bij anderen), koop ik geen leren kledingstukken meer en gebruik het liefst biologisch zuivel. Maar afkicken van zuiver wol, kan ik dat en is dat nodig? Ik zocht het uit.

Je kent vast alle nare filmpjes die massaal worden gedeeld op Facebook: slachthuizen die zich verre van aan de regels houden, schapen die worden mishandeld voor wolproductie en konijntjes die levend worden gevild. Ik wil daar absoluut niet aan bijdragen en ik hoop jij ook niet. Ik hou onwijs veel van dieren en zou het liefste alle dieren van de wereld willen redden. Maar ik hou ook enorm van wol en vooral van merinowol, het lontwol wat vaak voor viltprojecten en wandhangers wordt gebruikt.

Waar de schapen mee te maken hebben in deze bio-industrie is het wegsnijden van huid bij hun billen. Op die manier komen er minder poep- en plasresten in de vacht terecht waarin beestjes zich gaan vermenigvuldigen en voor infecties zorgen, dit heet mulesing. Daarnaast worden schapen gemarteld bij het scheren omdat er veel haast is en geen aandacht voor het schaap zelf. Wanneer het schaap zijn werk als wolfabriek heeft volbracht, wordt het (in verschrikkelijke omstandigheden) verscheept naar landen in het Midden-Oosten waar het op gruwelijke wijze wordt geslacht.

Ik koop mijn lontwol bij Meervilt en Bodyflower. Op de website van Meervilt staat een stuk over de herkomst van hun wol. Ze schrijven dat de wolproductie enorm ondoorzichtig is, omdat wol al ver heeft gereisd voordat het op zijn eindbestemming komt. De beste wol komt uit Zuid-Afrika, Australië en Zuid-Amerika, deze wordt vervolgens verwerkt in landen als China, Maleisië en India. Er zijn ongelooflijk veel tussenhandelaren en dat maakt de markt erg ondoorzichtig. De wol die Meervilt verkoopt komt uit Zuid-Amerika waar de schapen, hoogstwaarschijnlijk, niet worden gemarteld om infecties te voorkomen. Ze kunnen het helaas niet garanderen. Lees het gehele stuk hier.

Op de handwerkbeurs sprak ik een medewerker van Bodyflower en ook zij beaamde dat de markt onduidelijk is. Ze kon geen garantie geven dat hun wol diervriendelijk wordt geproduceerd, maar dat ze het wel dacht. Helaas staat op hun website niet meer informatie over de herkomst.

Radar heeft ook een item gewijd aan de herkomst van (merino)wol en ook zij kunnen er weinig over zeggen. Winkelketens kunnen niet herleiden waar hun wol vandaan komt, want ze kopen het groots in op de veiling en daar houdt het mee op. Bekijk het item hier.

Gelukkig zijn er ook een aantal winkelketens die garanderen mulesingvrije merinowol te gebruiken, waaronder mijn favoriet H&M, maar ook Hugo Boss, Esprit, Timberland, New Look, Columbia, Adidas en Victoria’s Secret.

Een van de grootste webwinkels van bollen wol is Wolplein en zij zeggen het volgende over hun merinowol:

Bij Wolplein verkopen we merino wol van onder andere Lana Grossa, Drops en Katia. Eerder zijn er wel eens vragen gerezen over de behandeling van het merinoschaap. En terecht ook, want een diervriendelijke trui zit toch echt lekkerder! Omdat wij er zeker van willen zijn dat onze klanten met diervriendelijke producten werken, hebben we navraag gedaan bij onze leveranciers.

En jahoor, gelukkig zijn onze leveranciers daar heel open over! Katia laat weten dat de Australische wol die zij importeren, in de gaten wordt gehouden door de Australian Wool Innovation (AWI). Deze organisatie houdt onderzoek, ontwikkeling en de marketing in de wol-industrie nauwlettend in de gaten. Lana Grossa verwijst ons naar hun site, waar we een heuse "nachhaltigkeitsbroschüre" vinden. Hierin wordt uitgebreid uitgelegd op welke wijze hun hoogwaardige wol wordt verkregen en staat alles over duurzaamheid en milieuwbewustzijn bij het proces. DROPS meldt ons dat hun merino wol wordt gesponnen van vrijlopende dieren in Zuid-Afrika en Zuid-Amerika. Bovendien voldoet hun garen aan het Oeko-tex keurmerk, wat inhoudt dat het vrijwel zonder chemicaliën is gemaakt.

Hoe zo'n grote voorstander ik van milieubescherming ben, vind ik dierenwelzijn nog een tikkie belangrijker. Het doet me dus minder of er wel of geen chemicaliën worden gebruikt, als het schaap maar goed en lief behandeld wordt.

Dus, wat doe je dan? Ik vind dit een ontzettend lastig onderwerp. Ik ben vrij snel overgestapt van vleeseter naar vegetariër, omdat ik geen dode dieren meer wilde eten. Tenzij ik bij anderen eet en zij onverhoeds wel vlees door het gerecht hebben gedaan óf het ultra biologische vlees van de koeien van mijn ouders is. Omdat ik weet hoe die dieren leven en ik ook zo'n leven zou willen hebben als ik een koe was. Maar ik mis die speklap, rookworst of bitterbal niet, omdat er zoveel lekkere vegetarische varianten zijn. Maar zijn er ook 'vegetarische' bollen wol?

Er is veel keuze in acryl garen en het voordeel is dat dit veel goedkoper is dan echt wol. Bovendien is er binnen de acrylproductie veel vooruitgang en ben ik ervan overtuigd dat er over een tijdje nauwelijks meer verschil te merken is. Helaas kan ik nergens synthetisch of plantaardige lontwol vinden. Heel jammer.

Mijn conclusie:

- Ik koop geen kleding meer die gemaakt is van wol. Dit lijkt me niet moeilijk, we leven niet in zo'n koud land dat wollen kleding een must is.
- Wanneer mijn voorraad lontwol op is, zal ik contact opnemen met de firma's waar ik het koop en op basis van dat gesprek ga ik na of ik nog een bestelling wil plaatsen.
- Als ik wil breien, koop ik alleen acrylgaren. Tenzij ik een goede, duurzame trui wil breien en dan koop ik alleen wol van merken die garanderen diervriendelijk te produceren. 

Ik ben erg benieuwd hoe jij hier tegenaan kijkt en of je er überhaupt al eens over hebt nagedacht. Ik ben erg benieuwd. Maar voor de vegan handwerkers onder ons, hoe doe jij dat? Heb je misschien nog tips?

xHenrieke